घोराही – नेपालको राजनीतिक, सामाजिक र सांस्कृतिक परिदृश्यले सदियौँदेखि शक्तिको अस्थिरतालाई स्पष्ट पार्दै आएको छ। शक्तिको अर्थ समाजमा उच्च स्थान, निर्णय गर्ने क्षमता, र अन्यमा प्रभाव पार्ने क्षमता हो। तर, इतिहासको पानामा हेर्दा, हामीले देख्छौँ कि शक्ति सधैं एउटै व्यक्तिको हातमा रहँदैन।
शक्तिको अस्थिरता उदाहरणको रुपमा, राजा महेन्द्रको पञ्चायती व्यवस्थालाई लिन सकिन्छ। जब राजा महेन्द्रले १९६० मा प्रजातान्त्रिक सरकारलाई अपदस्थ गरी पञ्चायती व्यवस्था लागू गरे, त्यसबेला उनले शक्ति आफ्नो हातमा केन्द्रीकृत गरे। तर, १९९० को जनआन्दोलनले पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्य गर्दै बहुदलीय प्रजातन्त्रको पुनःस्थापना गर्यो। यो घटनाले शक्तिको अस्थिरतालाई स्पष्ट पार्दछ।
अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा पनि, शक्ति कहिल्यै स्थायी रहँदैन। उदाहरणका लागि, सोभियत संघको पतनले विश्व राजनीतिको सन्तुलनमा ठूलो परिवर्तन ल्यायो। एक समयमा, सोभियत संघ शक्ति सम्पन्न राष्ट्र थियो, तर १९९१ मा यसको विघटनले विश्व शक्तिको संरचनामा व्यापक परिवर्तन ल्यायो। यो घटनाले स्पष्ट गर्दछ कि शक्त्ति स्थायी रहँदैन, यो परिवर्तनशील छ।
सत्ताको अस्थिरता भनेको कुनै नौलो कुरा होइन। नेपालमा, सत्ताको अस्थिरता विशेष गरी देखिन्छ। २०५८ सालको दरबार हत्याकाण्डपछि राजा ज्ञानेन्द्रले सत्ताको नियन्त्रण लिएका थिए, तर २०६२/६३ को दोस्रो जनआन्दोलनले उनको सत्ता समाप्त गर्दै गणतन्त्रको स्थापना गर्यो। नेपालमा, सत्ता सदैव परिवर्तनशील रहेको छ। प्रजातान्त्रिक आन्दोलन, माओवादी विद्रोह, र विभिन्न सरकारहरुका उतार-चढावहरुले सत्ताको अस्थिरतालाई स्पष्ट पार्दछन्। अन्तर्राष्ट्रिय सन्दर्भमा पनि, सत्ताको अस्थिरता प्रस्ट देखिन्छ। फ्रेन्च रिभोल्युसनले फ्रान्समा राजतन्त्रको अन्त्य गर्दै गणतन्त्रको स्थापना गर्यो। यसले देखाउँछ कि सत्ता कहिल्यै स्थायी रहँदैन। रुसमा, १९१७ को बोल्शेविक क्रान्तिले पनि राजतन्त्रलाई समाप्त गर्दै साम्यवादी शासनको स्थापना गर्यो। यी घटनाहरुले विश्वभर सत्ताको अस्थिरतालाई स्पष्ट पार्दछन्।
जवानी भनेको जीवनको एउटा विशिष्ट अवस्था हो, जहाँ व्यक्ति शारीरिक र मानसिक रुपमा सबैभन्दा ऊर्जाशील हुन्छ। तर, यो अवस्था पनि स्थायी रहँदैन। समयको चक्रसँगै, जवानी वृद्धावस्थामा परिवर्तन हुन्छ।नेपालमा, युवा शक्ति विशेष गरी राजनीतिक परिवर्तनका लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ। २०४६ सालको जनआन्दोलन होस् या २०६२/६३ सालको दोस्रो जनआन्दोलन, युवा शक्तिले नै परिवर्तनको नेतृत्व गरेको देखिन्छ। तर, यी युवाहरु पनि समयसँगै परिवर्तन हुँदै गएका छन्। तिनीहरुको जोश र उमंग वृद्धावस्थामा पुग्दा घट्दो हुन्छ। अन्तर्राष्ट्रिय सन्दर्भमा पनि, जवानीको अस्थिरता स्पष्ट देख्न सकिन्छ। नेल्सन मण्डेला, महात्मा गान्धी, चे ग्वेरा जस्ता महान नेताहरुले आफ्नो जवानीमा ठूला परिवर्तनका अभियानहरु चलाए, तर तिनीहरुको समय र उमेरसँगै, तिनीहरुको भूमिका पनि परिवर्तन हुँदै गयो।
यो सत्यलाई स्वीकार गर्नु जरुरी छ कि शक्ति, सत्ता र जवानी कुनै पनि स्थायी छैनन्। यी तीनै चीजहरु समयको साथ परिवर्तनशील छन्। यसलाई स्वीकार गर्दै, हामीले जीवनलाई सही दृष्टिकोणबाट हेर्नुपर्छ। शक्ति, सत्ता र जवानीलाई सही दृष्टिकोणबाट उपयोग गर्दै, हामीले समाज र राष्ट्रको हितमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सक्छौं। नेपालमा, शक्ति र सत्ताको अस्थिरतालाई आत्मसात गर्दै, नयाँ राजनीतिक व्यवस्था र सामाजिक संरचनाहरुको निर्माण भएको छ। यसले हामीलाई देखाउँछ कि परिवर्तन अपरिहार्य छ, र हामीले यसलाई आत्मसात गर्न सक्नुपर्छ।
यस सत्यलाई आत्मसात गर्दै, हामी सबैले जीवनमा आउने परिवर्तनहरुलाई स्वीकार गर्दै, अगाडि बढ्नुपर्छ। शक्ति, सत्ता र जवानीको अस्थिरतालाई स्वीकार्न सक्ने क्षमता नै हामीलाई सही मार्गमा अगाडि बढ्न मद्दत गर्दछ। यसलाई आत्मसात गर्न सकेमा मात्र हामीले जीवनलाई सार्थक बनाउन सक्छौं। स्वम म पनि अहिले स्वतन्त्र बिद्यार्थी युनियन अम्बिकेश्वरी क्याम्पसको सभापति छु । सधैंव म स्ववियु सभापति हुने पनि होइन त्यसकारण मैले पनि समय परिवर्तनशिल छ त्यसलाई मानेर सबै सङ्ग राम्रो सम्बन्ध बनाउनु पर्छ । बिद्यार्थी हकहितमा लाग्नु पर्छ । राम्रो काम गरे पुरस्कार पाउने र गलत काम गरे सजाय भोग्नु पर्छ सधैंव सत्ता ताकत र जवानीको घमण्ड गरेर बस्नु हुदैन । त्यसले न त मेरो ब्याक्तित्व बिकास हुन्छ न त मैले भबिस्यमा कुनै जिम्मेवारी पाउने नै हुन्छ । अहिले अत्यधिक युवामा सत्ता , ताकत र जवानिको धेरै घमण्ड भएको देखिन्छ त्यही भएर पहिलोको जस्तो भाइचारामा पनि कम भएको छ । आज बिद्यार्थी नेता भएको मान्छे भोलि यो देश हाक्ने बन्न सक्नुपर्छ त्यसको लागि यी तीन कुरामा विशेष ध्यान दिनु पर्छ ।
म मेरो वर्तमान जिम्मेवारी र भूमिका अनुसार, विद्यार्थीहरूको हकहितको लागि इमानदारी र पारदर्शिताको साथ काम गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। सबैसँग राम्रो सम्बन्ध स्थापित गर्दै, शिक्षाको गुणस्तर सुधार गर्न, नवीनतम प्रविधिहरूको प्रयोग गर्न, तालिम र कार्यशालाहरू आयोजना गर्न, र सामुदायिक सेवामा संलग्न रहनुपर्छ । यसले मलाई एक प्रभावकारी नेता बनाउनेछ र पार्टी भित्र पनि उन्नतिको अवसर प्रदान गर्नेछ। राम्रो कामले समर्थन र सम्मान प्राप्त हुनेछ, यद्यपि आलोचनालाई सामना गर्न पनि तयार रहनु पर्छ। यस प्रकार, मेरो उज्ज्वल भविष्य सुनिश्चित हुनेछ र समाजमा सकारात्मक प्रभाव पार्नेछ।( लेखक
अम्बिकेश्वरी क्याम्पस घोराहीका स्ववियु सभापति
